ΚΟΙΝΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΤΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ ΓΙΑ ΤΟ ΚΥΠΡΙΑΚΟ

Η κατάρρευση των συμφωνιών Ζυρίχης-Λονδίνου δεν έγινε απλά γιατί ο Μακάριος και ο Ντενκτάς αποφάσισαν να τραβήξει ο καθένας το δρόμο του.  Μπόρεσαν να το κάμουν γιατί υπήρχε στις δυο κοινότητες το υπόβαθρο της καχυποψίας της κάθε μιας απέναντι στην άλλη.  Μιας καχυποψίας που τράφηκε ήδη από τον καιρό της ΕΟΚΑ και της ΤΜΤ με αίμα, μιας καχυποψίας που είχε τις ρίζες της στην αιματοβαμμένη ιστορία της εθνοκάθαρσης στις «μητέρες πατρίδες» από την εποχή της διαδικασίας κατάρρευσης της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και της δημιουργίας των εθνικών κρατών της Ελλάδας και της Τουρκίας.

ΕΘΝΙΚΟ ΑΦΗΓΗΜΑ

Πού βρισκόταν η Αριστερά σ’ αυτές τις διεργασίες;  Η πικρή αλήθεια είναι ότι δεν μπόρεσε να δώσει το δικό της ενοποιητικό αφήγημα που να ξεπεράσει τον εθνικό διαχωρισμό.  Παρά τις μεγαλειώδεις εργατικές κινητοποιήσεις και μάχες που δόθηκαν από κοινού, ποτέ δεν μπόρεσε η Αριστερά να προσφέρει ένα κοινό πολιτικό πρόγραμμα που να κρατήσει μαζί τις δυο κοινότητες.  Σύρθηκε σε εθνικές πολιτικές που αντικειμενικά μεγάλωναν τις αποστάσεις και ακύρωναν την κοινή δουλειά και τον κοινό αγώνα.

Μετά το 1974, το εθνικό αφήγημα συνέχισε να βρίσκεται στον πυρήνα της πολιτικής της Αριστεράς.  Εν μέρει υπό την πίεση της κοινής γνώμης, ενίοτε υπό τον εκβιασμό της Δεξιάς, η Αριστερά τόσο στην τ/κ όσο και στην ε/κ κοινότητα στήριζε την «εθνική γραμμή».  Κορυφαίες στιγμές αυτής της στήριξης είχαμε το 1983 με την ανακήρυξη της ΤΔΒΚ και το 2004 με το δημοψήφισμα για το σχέδιο Ανάν.  Ακόμα και κατά τη μόνη περίοδο που είχαμε αριστερούς ηγέτες στην προεδρία με τους Ταλάτ και Χριστόφια, δεν μπόρεσαν να απογαλακτιστούν αποφασιστικά από την Τουρκία ή την Ελληνοκυπριακή Δεξιά αντίστοιχα.  Δεν πρέπει ωστόσο να μηδενίζουμε την προσφορά αυτής της περιόδου: μας άφησε τις συγκλίσεις Χριστόφια-Ταλάτ που αποτέλεσαν τη βάση για τα αποτελέσματα του Κραν Μοντανά που τόσο εγκληματικά πέταξε στα σκουπίδια η ε/κ Δεξιά με τους Αναστασιάδη και Χριστοδουλίδη.

Είναι πια φανερό πως στη βάση του εθνικού αφηγήματος το Κυπριακό δεν οδηγείται πουθενά.  Όσο οι ε/κ αγωνίζονται για την «επιβίωση του κυπριακού Ελληνισμού», τόσο βάζουν τις βάσεις άμεσα για την εξαφάνισή του στον Βορρά και υπονόμευση της ύπαρξής του σε ολόκληρη την Κύπρο.  Όσο οι τ/κ επιζητούν την εδραίωση του διαχωρισμού από τους ε/κ, τόσο προωθούν την ενσωμάτωσή τους στην Τουρκία και χάνουν την ύπαρξή τους ως τ/κ κοινότητα.  Η λύση που έχουν ουσιαστικά καταλήξει οι συνομιλίες, η «Διζωνική Δικοινοτική Ομοσπονδία με Πολιτική Ισότητα» δεν είναι μια αυθαίρετη ουτοπία, είναι το αποτέλεσμα της ιστορικής πορείας αναζήτησης της ειρήνης, αποτέλεσμα της μακρόχρονης προσπάθειας πολλών γενιών που δεν μπορεί να αγνοηθεί εύκολα.

ΔΕΞΙΑ ΚΑΙ ΑΡΙΣΤΕΡΑ

Είναι ωστόσο το ίδιο φανερό πως η Δεξιά δεν είναι σε θέση να αφήσει κατά μέρος το εθνικό αφήγημα.  Αν για την Αριστερά η υποταγή στο εθνικό αφήγημα είναι έκτροπη από την πολιτική της, οι αναλαμπές φωτισμένων ηγετών της Δεξιάς για ορθολογιστική αντιμετώπιση του Κυπριακού προσέκρουαν πάντα στην αντίδραση μιας εθνικιστικής Δεξιάς που καταφέρνει τελικά να επιβάλλεται.  Ο Γλαύκος Κληρίδης που στήριξε τον Βασιλείου στην αναζήτηση λύσης κατέφυγε σε ακραίο εθνικισμό για να αναρριχηθεί στην Προεδρία και επέστρεψε σε πολιτική λύσης μόνο μετά το φιάσκο των S300 για να χάσει την Προεδρία πριν προλάβει να φέρει τη λύση με το σχέδιο Ανάν.  Ο Νίκος Αναστασιάδης, που τόσο αγωνίστηκε για το «Ναι» στο δημοψήφισμα και έφερε το Κυπριακό στο σημείο του Κραν Μοντανά, εγκατέλειψε τα πάντα για το χατίρι της υποστήριξης των εθνικιστών.

Η Αριστερά από μόνη της δεν μπορεί να λύσει το Κυπριακό.  Για κάτι τέτοιο χρειάζεται τη στήριξη ευρύτερων στρωμάτων της κυπριακής κοινωνίας.  Αυτό όμως δεν θα το πετύχει με καιροσκοπικές συμμαχίες με δεξιές ηγεσίες ή με εγκατάλειψη του δικού της προγράμματος.  Μπορεί μόνο να το κάμει αν προσφέρει ένα πειστικό πρόγραμμα που να συνεπαίρνει τον κυπριακό λαό, ε/κ και τ/κ, για να αγωνιστούν για τη λύση.  Κι αυτό δεν μπορεί να το κάμει χωριστά στην κάθε κοινότητα.  Η ξεχωριστή δράση έχει δώσει τα θετικά της αποτελέσματα και έχει δείξει μέχρι πού μπορεί να φτάσει.  Τώρα είναι η ώρα του κοινού αγώνα, του κοινού προγράμματος.  Ενός κοινού προγράμματος των αριστερών κομμάτων και κοινής εκστρατείας για το κέρδισμα των κυπριακών μαζών στις δυο κοινότητες.

Ποια είναι τα αριστερά κόμματα στην Κύπρο;  Στην πραγματικότητα μιλούμε κύρια για το ΑΚΕΛ και το CTP.  Στην ε/κ κοινότητα η ΕΔΕΚ έχει εγκαταλείψει ουσιαστικά κάθε αριστερή τοποθέτηση και έχει υιοθετήσει ακραίες εθνικιστικές θέσεις στο Κυπριακό.  Υπάρχουν πολυάριθμες αριστερές ομάδες, αλλά καμμιά δεν φαίνεται να μπορεί να παίξει ουσιαστικό ρόλο στα πολιτικά και κοινωνικά δρώμενα.  Στην τ/κ κοινότητα, υπάρχουν ακόμα μερικά κόμματα που διαθέτουν κάποια δομή και έχουν κάποια δράση, που έχουν όμως αποδυναμωθεί σημαντικά και δεν φαίνεται να έχουν σοβαρή προοπτική ανάπτυξης.  Ακόμα και το TDP που μέχρι πρόσφατα αποτελούσε σημαντική δύναμη περνά από μια κρίση που δεν φαίνεται να ξεπερνιέται.

Η ιστορική ευθύνη βρίσκεται στο ΑΚΕΛ και το CTP να προχωρήσουν στην επεξεργασία του κοινού προγράμματος, γύρω από το οποίο θα συσπειρωθούν και οι υπόλοιπες αριστερές δυνάμεις και ολόκληρη η ε/κ και τ/κ κοινότητα για τη διεκδίκηση της λύσης.

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΓΙΑ ΤΟ ΚΥΠΡΙΑΚΟ

Εναπόκειται στα κόμματα της Αριστεράς να επεξεργαστούν ένα κοινό πρόγραμμα λύσης του Κυπριακού και ένα κοινό πρόγραμμα αγώνα για την προώθησή του.  Ωστόσο, μπορούμε να προδιαγράψουμε μερικές αρχές στις οποίες θα μπορούσε να βασιστεί αυτό το πρόγραμμα.  Ευτυχώς, το κεκτημένο των συνομιλίων, όπως κορυφώθηκε στο Κραν Μοντανά, δίνει ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο το οποίο εύκολα μπορούν να υιοθετήσουν τα αριστερά κόμματα και γύρω από το οποίο να χτίσουν την εκστρατεία προώθησης της λύσης του Κυπριακού.  Το μόνο που πρέπει να ξεκαθαρίσουν είναι τα λίγα ανοικτά σημεία και να συμφωνήσουν στον τρόπο αντιμετώπισης των παρερμηνειών που προωθούνται από τους εχθρούς της λύσης ξεκαθαρίζοντας τις πραγματικότητες για το τί έχει συμφωνηθεί.

Παράλληλα πρέπει να συμφωνήσουν σε σημαντικά Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης και να αγωνιστούν για την εφαρμογή τους.  Μερικά από τα πιθανά ΜΟΕ μπορούν να προωθηθούν μονόπλευρα, άλλα μπορεί να χρειάζονται κάποια συζήτηση μεταξύ των πλευρών.  Τα αριστερά κόμματα μπορούν και έχουν υποχρέωση να τα συμφωνήσουν και να τα προωθήσουν από κοινού.

Η ΕΝΤΑΞΗ ΣΤΟ ΝΑΤΟ

Τελευταία κυκλοφορεί, τόσο στην ε/κ όσο και στην τ/κ κοινότητα η θέση πως η ένταξη στο ΝΑΤΟ είναι ένα πιθανό υποκατάστατο των Τουρκικών εγγυήσεων για το πρόβλημα της ασφάλειας.  Προτείνεται επίσης και σαν κίνητρο στη Δύση για να λύσει το Κυπριακό.  Δεν είναι παράξενο πως για άλλη μια φορα η πρόσδεση της Κύπρου στο άρμα του Αμερικάνικου ιμπεριαλισμού γίνεται το επίκεντρο μιας προπαγάνδας που θέλει την υποταγή του κυπριακού λαού στον πιο καταπιεστικό και στρατιωτικοποιημένο οργανισμό της Δύσης με αντάλλαγμα την αόριστη πιθανότητα λύσης του Κυπριακού.

Για την Αριστερα μια τέτοια συζήτηση είναι καταστροφική.  Αποτελεί αναίρεση του λόγου ύπαρξης της Αριστεράς, αποτελεί εγκατάλειψη κάθε ανθρωπιστικής αρχής που δίνει νόημα στην ύπαρξή της.  Αυτή τη στιγμή το ΝΑΤΟ αποτελεί τον βασικό υποστηρικτή του Ισραήλ στη γενοκτονία της Γάζας και θα ήθελε την Κύπρο σαν βάση των στρατιωτικών του αναγκών στην περιοχή.  Μπορεί πρακτικά το ΝΑΤΟ να διαθέτει αυτές τις δυνατότητες στην Κύπρο μέσω των Βρετανικών βάσεων και άλλων θεσμών και εγκαταστάσεων στο νησί, αλλά ο προσανατολισμός της κυπριακής κοινωνίας στο ΝΑΤΟ και η συμμετοχή της στη δράση του θα καταστρέψει κάθε ηθική αξία για την οποία αγωνίζεται η Αριστερά.

ΤΟ ΚΟΙΝΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ

Τα πιο κάτω αποτελούν ιδέες που θα μπορούσαν να αποτελέσουν μέρος του κοινού προγράμματος.

1. Λύση του Κυπριακου βάσει του κεκτημένου των συνομιλιών – Κραν Μοντανά
2. Σημαντικά ΜΟΕ
   1. Μονόπλευρες αποφάσεις (υγεία, παιδιά μικτών γάμων, …)
   2. Άνοιγμα οδοφραγμάτων
   3. Επιστροφή Βαρωσιού και Απευθείας Πτήσεις από το Ερτζάν
   4. Ενοποίηση υποδομών (Τηλέφωνα, ηλεκτρισμός, νερό, οδικό δίκτυο)
   5. Ενέργεια (Μορατόριουμ ερευνών για φυσικό αέριο, Τεχνική Επιτροπή Ενέργειας)
   6. Συμβολικά μέτρα (κατάργηση χρήσης Εθνικού Ύμνου της Ελλάδας, αφαίρεση σημαίας στον Πενταδάκτυλο, …)
3. Κοινά συνέδρια της Αριστεράς
   1. Κυπριακό
   2. Ιστορία
   3. …
4. Κοινές παρουσίες σε συγκεντρώσεις (θέατρα, χωριά κλπ.)
5. Χτίσιμο τοπικών επιτροπών για τη λύση του Κυπριακού